Jebsen & Jessen เป็นธุรกิจครอบครัวที่ก่อตั้งในปี 2438 และสืบทอดกันมา 128 ปีถึงรุ่นที่ 3 แล้ว โดยเริ่มจากลูกพี่ลูกน้องสองคน จากตระกูล Jebsen และตระกูล Jessen โดยมีทายาทรุ่นที่ 3 รับช่วงบริหารต่อ Heinrich Jessen รับตำแหน่งเป็นประธานกลุ่มบริษัท Jebsen & Jessen และ Hans Michael Jebsen เป็นผู้อำนวยการ บริษัท Jebsen & Jessen (SEA)
กลุ่มบริษัท Jebsen & Jessen ดำเนินธุรกิจหลากหลายประเภทแบบ Conglomerate ระดับโลกที่มีการจ้างงานมาถึง 7,000 คนและมีรายได้ 4,800 ล้านเหรียญสหรัฐ จากการส่ง “ไม้ต่อ” ทางธุรกิจด้วย “Passion X Principles” อันเป็น “ความมุ่งมั่น X หลักการสืบทอดกิจการ”
ยืนหนึ่งด้วย Passion
Jebsen & Jessen ยืนยงได้เป็นร้อยปี ส่วนหนึ่งมาจาก Passion และแนวคิดเรื่อง “การแบ่งปันคุณค่า” (Shared Value) ที่มาจากความรักธรรมชาติ ความเคารพต่อสิ่งแวดล้อม ซึ่งถือเป็นแนวคิดที่ฝังรากลึกและส่งต่อกันระหว่างสองครอบครัว ยิ่งมีผู้นำองค์กรอย่าง Heinrich Jessen ซึ่งตั้งใจจะนำธุรกิจครอบครัวด้วย Passion แบบคนรักษ์โลกบนแนวทาง ESG ทั้งที่คำนี้ยังไม่เกิดเลยในยุคนั้น แล้วก็อยากทำให้เหนือกว่าคู่แข่งขันที่ยังไม่สนใจกับเรื่องความยั่งยืนเลยในตอนนั้น
ที่จริง Jebsen & Jessen ก็มีปัญหาการสืบทอดธุรกิจเช่นกัน เพราะแม้ Arwed Peter Jessen ซึ่งเป็นคนรุ่น 2 และมีทายาทถึง 7 คน แต่ก็ไม่มีใครสนใจรับ “ไม้ต่อ” เลย รวมทั้ง Heinrich บุตรคนที่ 6 ที่สนใจงานรักษ์โลก และทำงานเป็นนักนิเวศวิทยาที่ป่าฝนในปาปัวนิวกินี แต่แล้วเมื่อเขาพบว่า ธุรกิจของครอบครัวนั้นอาจมีส่วนสร้างผลกระทบอย่างรุนแรงกับสิ่งแวดล้อม นี่จึงทำให้เขากลับมาช่วยธุรกิจครอบครัวในตำแหน่งเจ้าหน้าที่ดูแลด้านความปลอดภัย สุขภาพและสิ่งแวดล้อมในปี 2538 อย่างมีความสุข แม้จะเป็นตำแหน่งเล็กๆ แต่ก็ได้วางรากฐานด้าน ESG ให้กับบริษัทแห่งนี้ ในขณะที่คนยุคนั้นยังไม่ตื่นตัวกับกระแสรักษ์โลกเลยด้วยซ้ำ
ส่งต่อธุรกิจด้วย Principles
ธุรกิจอายุ128 ปีแห่งนี้มีหลักการที่น่าสนใจและถือว่ามีความเฉพาะตัวจากปากคำของ Heinrich คือ
- ไม่ให้หุ้นหรือตำแหน่งกับทายาทแบบ “ใส่พาน” อัตโนมัติ ถ้าอยากมีหุ้นในบริษัทก็ต้องซื้อ เพื่อความเท่าเทียม และต้องพิสูจน์ให้ได้ด้วยว่า มีคุณสมบัติที่คู่ควรกับการเป็นผู้ถือหุ้นของบริษัท เช่น มีความสามารถ มีความมุ่งมั่นตั้งใจ ต้องทำงานในธุรกิจครอบครัวด้วย
- เตรียมการสำหรับการสืบทอดกิจการของทายาท เพื่อป้องกันปัญหาที่คาดไม่ถึงด้วยการตั้งข้อกำหนดที่เหมาะสม และต้องให้นิยามกับหลักการต่างๆ ให้ชัดเจน และต้องสามารถสื่อสารกันได้ สำหรับครอบครัวนี้ก็เพิ่งจัดการสัมมนาเพื่อที่จะบอกคนรุ่นต่อไปถึงกฎเกณฑ์ต่างๆ เพราะในมุมมองของ Heinrich ธุรกิจครอบครัวอาจมีความเสี่ยงจากมรณกรรมของคนในครอบครัว การหย่าร้าง หรือแม้แต่การเป็นบุคคลไร้สมรรถภาพ ฯลฯ หากว่าครอบครัวนั้นๆ ดำเนินธุรกิจจากผู้ก่อตั้งเท่านั้น และไม่เตรียมตัวเรื่องพวกนี้ไว้ก่อน
- ยึดมั่นกับหลักการ คนรุ่นปัจจุบันที่ทำหน้าที่บริหารธุรกิจต้องโฟกัสว่า หลักการการหาทายาทสืบทอดกิจการคืออะไร และต้องยึดมั่นกับหลักการ แล้วตัดประเด็นเรื่อง “ลูกคนโปรด” ออกไป
- ให้อำนาจการตัดสินใจของธุรกิจครอบครัวอยู่ในมือของคนจำนวนไม่มาก เพื่อขจัดความขัดแย้ง กฎระเบียบและการตัดสินใจแบบเกรงใจ หรือแบบ “หยวนๆ” ออกไป
- ต้องทำธุรกิจอย่างมีวินัยทางการเงิน ไม่ใช้เงินเกินตัว ไม่พึ่งพาเงินของคนอื่น เพราะ Jebsen & Jessen เคยบาดเจ็บจนเกือบล้มละลายมาแล้วในช่วงทศวรรษ 1930 กับการลงทุนโครงการรถไฟในจีนที่คิดว่าน่าจะดี แต่กลับผิดคาดอย่างมาก
- สำหรับการลงทุนทุกครั้งจะต้องตั้งโจทย์เผื่อไว้ด้วยว่า หากผิดพลาดจริงๆ กลุ่มธุรกิจที่เหลือจะทำอย่างไร แล้วหากยังได้ไฟเขียวก็ลุยต่อได้ แต่ลงทุนมักมีความผิดพลาดเกิดขึ้นได้เสมอ สำหรับ Jebsen & Jessen จะหลีกเลี่ยงการตำหนิ เพราะถือว่าการลงทุนแต่ละครั้งต้องมีมติจากที่ประชุม ดังนั้น เมื่อร่วมกันตัดสินใจเพื่อเดินหน้าธุรกิจแล้วก็ต้องร่วมกันรับผิดชอบ เพื่อให้บุคลากรของบริษัท ไม่ว่าจะเป็นทายาท หรือทีมผู้บริหาร ฯ รับความเสี่ยงและรับรู้ว่า ผู้ถือหุ้นและฝ่ายบริหารพร้อมสนับสนุนตนเอง
FAMZ-Family Business Originals
